Basa Jawa iku sugih kasusastraan,
salah sijine yakuwi geguritan. Miturut kamus, geguritan iku tembang uran-uran
utawa karangan kang pinathok kaya tembang, nanging guru gatra, guru wilangan,
lan guru lagune ora ajeg. Dene miturut Subalinata (1994:45), Geguritan iku
yakuwi iketaning basa kang memper syair. Mula ana sing ngarani syair Jawa
gagrag anyar. Tembung geguritan asale
saka tembung gurita, tembung gurita owah-owahan saka tembung gerita. Tembung gerita linggane gita, tegese
tembang utawa syair. Geguritan Jawa sakawit tinemu ing lagu-lagu dolanan, saiki
mujudake wohing kasusastraan puisi kang werna-werna wujuding dhapukane.
Adhedasar dhapukaning ukara lan
pangiketing tembung, werna-werna araning geguritan, kaya ing ngisor iki :
1. Syair
rong gatra sapada : gita dwi gatra
2. Syair
telung gatra sapada : gita tri gatra
3. Syair
patang gatra sapada : gita catur gatra
4. Syair
limang gatra sapada : gita panca gatra
5. Syair
enem gatra sapada : gita sad gatra
6. Lsp.
Babagan
kang awrat saka geguritan, yakuwi : tema, pamilihane tembung utawa diksi,
sarana retorika, lan amanat utawa pesen kanggo pepeling marang wong kang maca.
Tuladhane
:
Pahlawanku (R.
Tantiningsih)
Pahlawanku
Wutahing
ludirmu
Nyiram
ibu pertiwi
Nadyan
sang ibu
Kudu
muwun sedih
Karajang-rajang
manahe
Karujit-rujit
rasa pangrasane
Pahlawanku
Mugya
Gusti paring nugraha
Semana
gedhene bektimu
Jiwa
raga, bandha donya
Tanpa
sisa
Amung
siji pangajabmu
Merdika sumber : materi buku LKS kelas XI semester 1
Tidak ada komentar:
Posting Komentar