Paribasan

Paribasan yaiku unen-unen kang wis gumathok racikane lan mawa teges tartemtu. Dhapukaning paribasan awujud ukara utawa kumpulaning tembung (frase), lan kalebu basa pinathok. Racikaning tembung ora owah, surasa utawa tegese uga gumathok, lumrahe ateges entar. Tegese tembung lumereg, gumantung surasa lan karep kang kinandhut ing unen-unen. Paribasan ngemu teges: tetandhingan, pepindhan, utawa pepiridan (saemper pasemon). Kang disemoni manungsa, ulah kridhaning manungsa, utawa sesambunganing manungsa lan alam uripe.

Paribasan ana kang sinebut bebasan lan saloka. Diarani bebasan Manawa lereging teges nggepok sesipatan utawa kaanan kang sambung rapet karo ulah kridhaning manungsa. Diarani saloka menawa lereging teges magepokan karo sing disemoni, disanepani, utawa dipindhakake.

Tuladhane :

1.      Adigang, adigung, adiguna = seneng ngendelake kekuwatane, panguwasae, lan kepinterane.

2.      Becik ketitik ala ketara = sing becik bakal tinemu, sing ala bakale ketara.

3.      Jer basuki mawa beya = sakabehing gegayuhan mbutuhake wragad (pengorbanan).

4.      Kere munggah bale = wong asor diprecaya dadi panguwasa (wong pangkat).

5.      Tulung menthung = katone aweh pitulungan, nanging gawe susah.

6.      Yoga anyangga yogi = murid nirokake piwulange guru.

7.      Gajah ngidak rapah = wong gedhe (agung) nrajang wewalere dhewe.

8.      Desa mawa cara negara mawa tata = saben panggonan duwe tata cara dhewe-dhewe.

9.      Njajah desa milangkori = wis tekan ngendi-endi.

10.  Kebo kabotan sungu = wong ngrekasa uripe marga kabotan butuh, kakehan anak.


sumber : http://sastra-jawa007.blogspot.co.id/2010/01/paribasan-bebasan-saloka.html